ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑ (23 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ – 26 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)

ΣΑΒΒΑΤΟ 23 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Αναχώρηση στις 7 π.μ από το Δημαρχείο Ηλιούπολης με κατεύθυνση το Ανδρομονάστηρο Μεσσηνίας το οποίο θα επισκεφθούμε όλοι το σπουδαιότερο μοναστηριακό συγκρότημα της Μεσσηνίας και ένα από τα καλύτερα διατηρημένα μοναστηριακά συγκροτήματα στον ελλαδικό χώρο, ένα συγκρότημα με έντονο φρουριακό χαρακτήρα και πύργους. Ήταν εγκαταλελειμμένο επί έναν αιώνα, αλλά πρόσφατα έχει αναστηλωθεί. Ανήκει στη γειτονική Μονή Βουλκάνου. Χτίστηκε την περίοδο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ του Παλαιολόγου (τέλος 12ου-αρχές 13ου αιώνα.)

Η ονομασία «Ανδρομονάστηρο» που έχει επικρατήσει οφείλεται μάλλον στο γεγονός ότι ήταν αντρικό μοναστήρι (προφανώς) και για να ξεχωρίζει από το γειτονικό μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής που ήταν γυναικείο. Το συγκρότημα της Μονής έχει έναν ιδιαίτερα φρουριακό χαρακτήρα και αποτελείται από το καθολικό, ένα τριώροφο πυργόσπιτο σε επαφή με το οποίο κτίσθηκε μεταγενέστερα πύργος, μία διώροφη πτέρυγα, ένα επίσης διώροφο κτίριο, όπου έχει διαμορφωθεί το διαβατικό με την κύρια είσοδο στο μοναστήρι, υπόγεια δεξαμενή καθώς και άλλα βοηθητικά κτίρια.

Από τις αγιογραφίες του Καθολικού σώζονται ελάχιστα σπαράγματα. Η μελέτη τους δείχνει ότι προέρχονται βασικά από δύο περιόδους: η πρώτη στον 12ο – 13ο αιώνα και η δεύτερη στον 17ο.

Ο πύργος πιθανότατα υπήρχε από την πρώτη περίοδο οικοδόμησης, αλλά σίγουρα δέχτηκε πολλές επισκευές, τροποποιήσεις και ανακατασκευές. Την τελική του μορφή πρέπει να την πήρε τον 17ο αιώνα.

Το μοναστήρι είχε εγκαταλειφθεί για περισσότερο από 100 χρόνια. Από το 2011 γίνονται εργασίες αξιοποίησης και αναστήλωσης προϋπολογισμού 3 εκατομμυρίων. Το μνημείο παρουσιάζει ιδιαίτερο μελετητικό ενδιαφέρον λόγω του μεγάλου μεγέθους του και του γεγονότος ότι έμεινε ασυντήρητο για μεγάλο χρονικό διάστημα και αυτό είχε τη θετική πλευρά ότι δεν έγιναν νεωτερικές προσθήκες που θα αλλοίωναν τη μορφή του.

 Στη  συνέχεια  η α ομάδα θα ξεκινήσει την πεζοπορία μέχρι το χωριό Μαγγανιακό. ΩΠ 3.30  ΥΔ +300 ΒΔ  Α . Η πεζοπορία θα πραγματοποιηθεί με την βοήθεια του  συλλόγου Μαγγανιακιτών. 

  Στην διάρκεια της πεζοπορίας  πάνω από το χωριό Μαγγανιακό δυτικά της Ιθώμης, στα βόρεια και στην κορυφή του λόφου Παλιόκαστρο, μέσα σε πυκνή θαμνώδη βλάστηση, θα δουν τα ερείπια  του μεσαιωνικού κάστρου με το όνομα Παλιόκαστρο . Το κάστρο αναφέρεται και  σαν  Manconico και  ταυτίζεται με τη Μοστενίτσα που τον 13ο και 14ο αιώνα ήταν φέουδο των Τευτόνων ιπποτών.

  Το εντυπωσιακό σε αυτό το σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένο κάστρο είναι η μεγάλη έκτασή του. Πρόκειται για τα ερείπια ενός περίπου τετράπλευρου κάστρου, που στεφανώνει την κορυφή του λόφου σε μια διάμετρο μεγαλύτερη από 35 μέτρα.

Η β ομάδα θα συνεχίσει για την Αρχαία Μεσσήνη όπου θα γίνει ξενάγηση στον Αρχαιολογικό χώρο. Η ξενάγηση θα έχει διάρκεια  1 .30  ώρα.

Η πόλη της Μεσσήνης γνώρισε την ακμή της τον 4ο π.Χ. αιώνα μετά την ήττα των Σπαρτιατών από τον Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα, ο οποίος έβαλε τέλος στην μακραίωνη ηγεμονία της Σπάρτης. Δεν καταστράφηκε ποτέ ολοσχερώς. Έτσι μπορούμε σήμερα παρατηρώντας τα ερείπιά της να σχηματίσουμε μια άριστη εικόνα για τη ζωή στα αρχαία χρόνια. 

Τα ευρήματα που έχουν δει το φως – περιλαμβάνουν ένα αρχαίο θέατρο, την αγορά και το γυμνάσιο, ιερά, ναούς, αγάλματα, πηγές και κατοικίες, πολλά από τα οποία «παίρνουν σάρκα και οστά» μέσα από τις αφηγήσεις του Παυσανία. 

Ο σχεδιασμός και η κατασκευή του αρχαιολογικού χώρου στηρίχθηκαν στην αρχιτεκτονική δεξιότητα του Ιππόδαμου του Μιλήσιου. Το οικοδόμημα της Αρχαίας Μεσσήνης αποτελεί από τότε τον πρόδρομο των σύγχρονων urban σχεδιασμών ενώ έφερε εξαιρετικά οχυρωματικά τείχη που βοηθούσαν στην ασφάλεια και διατήρηση του μνημείου, όπως το συναντάμε σήμερα. 

Μετά από την ξενάγηση η β ομάδα θα μεταβεί με το πούλμαν για να περιηγηθεί  στο χωριό Μαγγανιακό το οποίο έχει  υψόμετρο 391 μ και απέχει από τις ακτές του Μεσσηνιακού Κόλπου, περίπου 26 χιλιόμ. 

Το χωριό,  είναι χτισμένο στη νοτιοανατολική πλευρά του υψώματος Μπρίνια  το οποίο αποτελεί τμήμα της οροσειράς, που είναι γνωστή ως τα Όρη της Κυπαρισσίας, έχει μακρόχρονη ιστορία υπάρχει, τουλάχιστον από τα χρόνια της Ενετοκρατίας 

Έπειτα θα συνεχίσουμε για Καλαμάτα  δείπνο και διανυκτέρευση.

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Μετά το πρωινό θα επισκεφθούμε όλοι το Μουσείο « Ελληνικής ενδυμασίας της Βικτώρια Καρέλια».

 Στην συνέχεια θα μεταβούμε στην Καρδαμύλη . Η α ομάδα θα πεζοπορήσει κυκλική διαδρομή <<Καραδαμύλη-Εξωχωρι-Καραδαμύλη>> ΩΠ 4 

 Η β ομάδα θα επισκεφθεί τον Πύργο Μούρζινου στο εντυπωσιακό αμυντικό μανιάτικο συγκρότημα των νεώτερων χρόνων   σήμερα στεγάζεται  αξιόλογο μουσείο.  Η μόνιμη έκθεση του Μουσείου στεγάζεται στην τριώροφη οχυρή κατοικία – οντά. Η έκθεση περιλαμβάνει κυρίως εποπτικό υλικό (χάρτες, γκραβούρες, σχέδια, φωτογραφίες, μακέτες) που συνοδεύεται από γενικά πληροφοριακά κείμενα  καθώς και από μικρό αριθμό εκθεμάτων – πραγματικών αντικειμένων.,Εκτός από την έκθεση στον οντά, το ίδιο το συγκρότημα λειτουργεί ως έκθεμα με την ανάδειξη των χώρων του και της ιδιαίτερης λειτουργίας τους (πύργος, σιδηρουργείο, στέρνα, λαχανόκηπος, ελαιοτριβείο, οικογενειακός ναός). 

 Πεζοπορώντας θα ακολουθήσουν το μονοπάτι από την Παλαιά Καρδαμύλη προς την περιοχή της Αγίας Σοφίας. Μετά από διαδρομή περίπου δέκα λεπτών, θα προσεγγίσουν δύο τάφους που είναι λαξευμένοι στο βράχο είναι οι τάφο των Διόσκουρων, , του Κάστορα και του Πολυδεύκη, των μυθικών παιδιών της Λήδας – βασίλισσας της Σπάρτης και του Δία – πατέρα των θεών,  δύο ορθογώνιες κοιλότητες η μία δίπλα στην άλλη λαξεμένες σ’ ένα κάθετο βράχο, με διαστάσεις 1,20 Χ 0,60 και βάθος ένα μέτρο.

Δεν επιτρέπεται η είσοδος στο εσωτερικό των τάφων Θα συνεχίσουν για να δούν τον ναό της Αγίας Σοφίας  χτισμένο στις παρυφές του χωριού, στην άκρη του λόφου, με θέα στον κάμπο της Καρδαμύλης. Είναι σταυροειδής και είναι κατασκευασμένος από πωρόλιθο. Οι λεπτεπίλεπτες αναλογίες του και ο διπλός τρούλος του εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Παλαιότερα ήταν μοναστήρι, ενώ μια επιγραφή αναφέρει ότι η εκκλησία κατασκευάστηκε το 1630 και αγιογραφήθηκε το 1700 από τον Γεώργιο Μακρυμάλλη, ονομαστό αγιογράφο.

 Στην συνέχεια ελεύθερος χρόνος στην παραλία της Καρδαμύλης για καφέ η τσίπουρο.  Μετά το τέλος της πεζοπορίας γεύμα  και επιστροφή  στην Καλαμάτα  .  Το βράδυ ελεύθερο

ΔΕΥΤΕΡΑ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Μετά το πρωινό με το πούλμαν κατευθυνόμαστε προς το χωριό Κ Αμπελόκηποι. Αν επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες θα κάνουμε μία στάση στο Πολυλίμνιο.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά μέρη του νομού Μεσσηνίας κοντά στο χωριό Χαραυγή.

 Το Πολυλiμνιο, όπως φανερώνει και η ονομασία του, αποτελεί ένα σύμπλεγμα από πολλές λίμνες, οι οποίες λόγω του ανώμαλου εδάφους συνθέτουν ένα μαγευτικό θέαμα με μικρούς καταρράκτες. Πρόκειται για έναν μικρό καταπράσινο παράδεισο.  Αν ακολουθήσουμε τη διαδρομή προς τη λίμνη Κάδη, με  υπέροχα, βαθυπράσινα νερά να καθρεφτίζουν την ειδυλλιακή βλάστηση που την περιβάλλει και επιβλητικά βράχια να υψώνονται γύρω της   θα φθάσουμε κοντά στον εντυπωσιακό καταρράκτη ύψους 20 μ

Στην συνέχεια η  α ομάδα  θα πεζοπορήσει στο Μηναγιώτικο μονοπάτι    που ξεκινάει από τον οικισμό των Κάτω Αμπελοκήπων (υψόμετρο 350 m) και καταλήγει στον οικισμό της Φοινικούντας, διαπερνώντας την δασώδη κοιλάδα της λεκάνης απορροής του Μηναγιώτικου ποταμού, ενώ αποτελεί το μοναδικό παραποτάμιο μονοπάτι Natura 2000 της Ελλάδας.

Σε σχέση με την σπάνια βιοποικιλότητα της περιοχής, το νότιο τμήμα του μονοπατιού διατρέχει προστατευόμενη περιοχή του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000, ενώ το βόρειο, αν και εκτός Natura, συμβάλει στην ουσιαστική βελτίωση της οικολογικής συνοχής του, καθώς αποτελεί πρόσθετο καταφύγιο για σημαντικά είδη. Ανάμεσα στους σημαντικούς τύπους οικοτόπων της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ που εμπεριέχονται στην περιοχή, μεταξύ άλλων είναι: δάση πλατάνου (orientalis), δάση αγριελιάς και χαρουπιάς, δάση Αριάς (Quercus ilex) και το μοναδικό μεσογειακό πευκοδάσος της Νότιας Μεσσηνίας.

Ακόμη, στην βόρεια αφετηρία του μονοπατιού βρίσκονται 3 μνημειακά δέντρα του «Δικτύου Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης» και μεταξύ αυτών η γηραιότερη Λυγαριά της Ελλάδας. Έτσι, η χλωρίδα της περιοχής ευνοεί την παρουσία σημαντικών ειδών πανίδας όπως, τσακάλι, αλεπού κ.α. Παράλληλα, το μονοπάτι βρίσκεται εντός της δυτικής μεταναστευτικής διαδρομής των πτηνών στην Ελλάδα, σε μια από τις νότιες άκρες των Βαλκανίων. Ως εκ τούτου, μεταξύ άλλων, φιλοξενεί τρία σημαντικά απειλούμενα είδη μεγάλων αετών, τον Στικταετό (Aquila clanga), τον Βασιλαετό (Aquila heliaca) και τον Χρυσαετό (Aquila chrysaetos). Σε σχέση με την πλούσια βιοποικιλότητα της περιοχής, αξίζει να σημειωθεί ακόμη ότι, στο στενότερο σημείο της κοίτης του Μηναγιώτικου ποταμού ο επισκέπτης μπορεί να δει μια μικρή λίμνη που φιλοξενεί μικρά ψαράκια καθώς και χέλια. Επίσης, σε σχέση με τους φυσικούς πόρους του μονοπατιού, εντυπωσιάζει το σπήλαιο με σταλακτίτες που εντοπίστηκε πρόσφατα, ενώ μαγευτική είναι η θέα συστοιχίας βράχων πάνω στους οποίους βρίσκεται φραγκικό οχυρό του 13ου αιώνα.

 Παράλληλα, σε σχέση με τους πολιτισμικούς πόρους της περιοχής που διαπερνά το μονοπάτι, αξίζει να σημειωθεί ότι, στην κοιλάδα του Μηναγιώτικου ποταμού έχουν εντοπισθεί 13 υδρόμυλοι και 1 υδροτριβή, ενώ κατά μήκος του μονοπατιού εντοπίζονται 7 από αυτούς. Στην περιοχή της βόρειας αφετηρίας του μονοπατιού βρίσκεται το διατηρητέο δημοτικό σχολείο Κάτω Αμπελοκήπων, που αποτέλεσε Αρχηγείο Εθνικής Αντίστασης Νότιας Μεσσηνίας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1941-1944), ενώ εντός του εν λόγω οικισμού υπάρχει και ένα μεσαιωνικό οχυρό.

 Ακολούθως, κατά μήκος του μονοπατιού συναντάται ο μοναδικός σωζόμενος υδρόμυλος καθώς το σύνολο των υπολοίπων υφίστανται σε ερειπωμένη μορφή. Επίσης, εντυπωσιάζει η μεσαιωνική ερειπωμένη εκκλησία που βρίσκεται στο μέσο της διαδρομής, ενώ στην ίδια περιοχή πρόσφατα ανακαλύφθηκε ερειπωμένη γέφυρα εποχής με εντυπωσιακή λίθινη δόμηση. 

Ακόμη, κατά μήκος του μονοπατιού, το 1825 έλαβε χώρα η πρώτη πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ελλήνων και Τουρκοαιγυπτίων (Μάχη Κάτω Μηναγίων). 

 ΩΠ 4 -ΥΔ 350 μ ΜΔ 13 χιλιομ. 

Η πεζοπορία θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία  με το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας. 

 Η β  ομάδα θα επισκεφθεί στο χωριό Κ Αμπελόκηποι  το σχολείο, τους νερόμυλους και θα δει τα  αιωνόβια δένδρα στην περιοχή .

 Έπειτα με το πούλμαν θα μεταβεί για περιήγηση στην Κορώνη με τα διώροφα παραδοσιακά σπίτια με τις κεραμιδωτές σκεπές και το καλοδιατηρημένο κάστρο με τα επιβλητικά τείχη, τους πύργους και την μεγάλη πύλη.

Στην συνέχεια θα μεταβούν  την Μεθώνη  όπου  θα επισκεφθούν το κάστρο ένα από τα μεγαλύτερα και εντυπωσιακότερα της Μεσογείου  το οποίο καταλαμβάνει ολόκληρη την έκταση του ακρωτηρίου της νοτιοδυτικής ακτής της Μεσσηνίας.

Το κάστρο της Μεθώνης φτάνει μέχρι τη θάλασσα και καταλήγει στο Μπούρτζι, το οχυρωμένο νησάκι με τον οκταγωνικό πύργο κτισμένο στη νότια πλευρά.  Μια τάφρος το χωρίζει από την ξηρά. Το φρούριο έχει πολυγωνικό σχήμα και χαρίζει, με τον τεράστιο όγκο του, στην πόλη της Μεθώνης αρχοντιά. Η είσοδος του βρίσκεται στη μέση περίπου της Β πλευράς και ο επισκέπτης διασχίζει μία πέτρινη γέφυρα από 14 τόξα.  Εντυπωσιάζουν η κύρια πύλη πάνω από την τάφρο με την περίτεχνη διακόσμηση, τα εντοιχισμένα ανάγλυφα με το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου και οι επιγραφές με τους θυρεούς που διατηρούνται ακόμη. 

Τέλος θα επιστρέψουν στην Φοινικούντα όπου  θα  καταλήξουν  και οι πεζοπόροι και όλοι μαζί θα γευματίσουμε   και το απόγευμα θα επιστρέψουμε στην Καλαμάτα

ΤΡΙΤΗ 26 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Μετά το πρωινό αναχωρούμε  για να επιστρέψουμε στην  Αθήνα . Η πρώτη μας στάση θα είναι στο χωριό Πολιανή γενέτειρα των ηρώων της Εθνεγερσίας, Παπαφλέσσα (Γρηγόριος Δικαίος) και Αναγνωσταρά (Παναγιώτης Κορομηλάς) καθώς και του μηχανικού Παναγιώτη Μπιτσάνη (1860-1928). στο χωριό υπάρχει η οικία όπου γεννήθηκε ο Παπαφλέσσας, καθώς και τα ερείπια του πρώτου ελεύθερου Δημοτικού Σχολείου, μετά την Επανάσταση του 1821. Επίσης, στο χωριό στέκει αγέρωχη η υπεραιωνόβια μουριά, γνωστή ως η «Μουριά του Παπαφλέσσα». Εκεί θα δούμε τα παλιά πηγάδια .Θα  συνεχίζουμε προς το χωριό Δυρράχιο το οποίο ανήκει στον Ν Αρκαδίας

 Θα πεζοπορήσουν και οι 2 ομάδες  στο μονοπάτι των Μύλων   ΩΠ 1.

Στην συνέχεια θα μεταβούμε με το πούλμαν στο χωριό Νεοχώρι 

Το Νεοχώρι Λεονταρίου είναι ένα μικρό, όμορφο  ορεινό χωριό, σκαρφαλωμένο στις βορειοδυτικές πλαγιές του Ταϋγέτου σε υψόμετρο 1000 μέτρων. 

 Το χωριό είναι τριγυρισμένο από πυκνό ελατόδασος. Εκεί  η α ομάδα θα πεζοπορήσει το παλαιό μονοπάτι μία πανέμορφη διαδρομή  κατηφορική  προς το Δυρράχιο  ΩΠ 2 ΥΔ _35Ομ

 Η β ομάδα θα περιηγηθεί το χωριό και με το πούλμαν θα επιστρέψει στο  Δυρράχιο . Γεύμα σε ταβέρνα και συνεχίζουμε για  το χωριό Κ Γιανναίους όπου  θα επισκεφθούμε  τον παλιό νερόμυλο

Ο νερόμυλος Μωρόγιαννη είναι λιθόκτιστος, παραδοσιακός υδρόμυλος των αρχών του 19ου αιώνα, ανατολικού τύπου (με οριζόντια φτερωτή) που λειτουργούσε μέχρι το 1973 από την οικογένεια Μωρόγιαννη ίσως ένας από τους μοναδικούς που απέμειναν τότε σε λειτουργία σε ολόκληρο τον ελληνικό χώρο.  Αναπαλαιώθηκε πλήρως διατηρώντας εντελώς την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική μορφή και λειτουργία το 2005 .Σήμερα λειτουργεί κανονικά ως νερόμυλος, αλέθοντας σιτάρι και δημητριακά καθώς ως μικρό μουσείο με εκθέματα παραδοσιακά εργαλεία αγροτοκτηνοτροφίας και κλωστουφαντουργίας από την ιστορία της γεωργικής ζωής των κατοίκων του χωριού. Εγκαινιάστηκε επισήμως και έγινε μέλος του Ινστιτούτου των Ελληνικών Μύλων τον Μάιο του 2006.

Επιστροφή στην Αθήνα το βράδυ περίπου στις 22.00μ.μ